Ouderen en intimiteit
Inleiding
Een cursus over vooroordelen en opmerkelijke bevindingen
Het doorbreken van een taboe
Het eerste dat we bij het onderwerp ‘seksualiteit en ouderen’ opmerken, is dat het een onderwerp is waarop een groot taboe rust. Een aantal jaren geleden verscheen er in één van onze landelijke kranten een grote foto waarop we een bejaarde dame zagen die zichzelf bevredigde. Natuurlijk werd de krant bedolven onder kritiek.
Vroeger was seksualiteit op zich een taboe en de eerste dame die bloot op tv verscheen veroorzaakte een storm aan kritiek (Phil Bloom in Hoepla, op 9 oktober 1967).
Vragen in de Tweede Kamer
…Dit optreden gaf aanleiding tot grote commotie en internationale persaandacht en zelfs tot vragen in de Tweede Kamer. Zo sprak de Boerenpartij van schending van de eerbaarheid en was Kamerlid Cor van Dis van de Staatkundig Gereformeerde Partij (SGP) van mening dat het kabinet-De Jong de uitzending had moeten verbieden. Toenmalig minister-president Piet de Jong (KVP) verklaarde dat de uitzending van slechte smaak getuigde, maar dat hij het programma niet zou verbieden… (bron: Wikipedia)
Terugkijken op dat moment
Marith Iedema, seksexpert blikt terug op het moment dat er voor het eerst bloot op de tv was.
In deze video wordt ook genoemd hoe bij bepaalde sociale media bloot wordt geweerd. In die zin worden vooroordelen dus weer versterkt. Of dat de reden is dat we weer preutser worden (geen naakt tonen) is onduidelijk.
Een ander voorbeeld
Hier zien we een wereldkaart met landen waar homoseksualiteit verboden is. De donkerrode kleur geeft de landen aan waar de doodstraf geldt voor homoseksualiteit.
Aan de ene kant komen er steeds meer landen waar het homohuwelijk wordt erkend en aan de andere kant zien we landen waar de doodstraf op seksualiteit staat. De invloed van religie is hierbij een belangrijk punt. Ook op het punt van seksualiteit.
Het beeld dat we van senioren hebben
De projectie van seksualiteit op ouderen blijkt in ieder geval bij vrijwel iedereen zeer ongemakkelijke gevoelens op te leveren. Senioren zijn aardig, zijn altijd vriendelijk, helpen graag, zijn niet meer zo vitaal, zijn erg wijs … Maar het idee dat ook senioren plezier kunnen hebben aan masturbatie of een lekkere stoeipartij in bed willen beleven, is iets dat vooral veel jongeren zelfs niet voor mogelijk wordt houden. In ieder geval roept het bij velen onaangename gevoelens op als aan dat beeld gedacht wordt. Kortom er is sprake van een duidelijk taboe. Maar wat het extra moeilijk maakt is dat veel ouderen weten dat zulke onaangename gevoelens worden opgeroepen. Je wordt in de positie geschoven dat je er afkeurend over moet denken…
Heeft seks altijd altijd een soort imago gehad van ‘iets stiekems’ , seks bij ouderen is bijna ‘super stiekem’.
Een eerste kijk op de werkelijkheid
From our collaborators at Johns Hopkins Medicine | Sexuality and the older adult; een illustratieve video
Deze volgende video op YouTube hebben we ondertiteld omdat voor veel senioren er een mogelijke barrière is bij het goed kunnen volgen van Engelse teksten. De originele video kun je via de link afspelen.
Enkele conclusies
1. Veel ouderen zijn tot op hoge leeftijd seksueel actief;
2. Seks is gezond en normaal ondanks dat de media vaak een tegenovergestelde mening opdringen. In de media zien we een accent waarbij seks kennelijk is voorbehouden aan jongeren en vooral goed uitziende personen.
3. De normale lust tot seks (libido) blijft bij veel ouderen tot een leeftijd van ca. 75 onveranderd. Daarna kan door het veranderen van hormoonspiegels (zoals testosteron) de lust tot seks verminderen. Dat kan door bepaalde medicijnen te gebruiken worden tegengegaan.
4. Zo zal het libido door een depressie kunnen afnemen en het behandelen van die depressie kan dan weer resulteren in een toename van het libido.
5. Natuurlijk komt ouderdom met gebreken en dat kan van invloed zijn op het beleven van seks. Soms kan een gesprek met een arts helpen en in ieder geval moet je over dit soort zaken open zijn. Soms moeten we bij gemeenschap rekening houden met gewrichtspijn, enz.
6. Alle problemen die ouderen ervaren als gevolg van psychische problemen (zoals afname van potentie) komen ook voor bij jongvolwassenen.
7. Tenslotte is duidelijk dat een gezond seksleven ook goed is om gezond en gelukkig te leven. Waarbij het natuurlijk niet zo mag zijn dat het niet hebben van seks in dit verband als puur ongezond betiteld wordt.
Opgave
De voorafgaande video raakt het probleem ‘Seks bij senioren…?’ in de kern, Ga eens na wat jouw gevoelens en ervaringen zijn:
– ervaar je seks als een taboe?
– met wie heb je er een open gesprek over?
– zou je die behoefte hebben?
– heb je het idee dat als er problemen zijn, je dit met je huisarts kunt bespreken?
– vind je met de achtergrond die je zojuist heb gekregen dat zo’n gesprek gemakkelijker wordt?
– als er drempels zijn, probeer eens onder woorden te brengen waaruit de drempels bestaan.