Ouderen en intimiteit
Les 1
Doorbreken taboe
Beter begrijpen… vanuit welke positie?
Nu volgt een erg boeiende video van RTV Oost met als titel ‘Taboe op seks bij ouderen groot probleem, maar niet in Bathmen’.
Bij de video op YouTube lezen we de volgende tekst:
Seks in het bejaardentehuis, daar rust een taboe op. Tenminste, dat zeggen grote zorginstellingen in Nederland en onderzoekers die er onlangs een manifest over aanboden aan de Tweede Kamer. Alleen zorginstelling ‘t Dijkhuis in Bathmen is – naar eigen zeggen – een uitzondering. Bij de bewoners én bij het personeel is seks bespreekbaar.
We tonen nu deze schitterende rapportage.
Enkele conclusies
1. Er wordt nogmaals aangegeven hoe groot het taboe is;
2. Zorgverleners moeten rekening houden met het feit dat voor velen ouderenseks tot het leven behoort;
3. Bijvoorbeeld door rekening te houden met het geven van privacy daar waar het om seksuele handelingen gaat. Een voorbeeld: als mensen plezier hebben beleefd aan porno mag dat niet ontzegd worden;
4. Het voorbeeld van een bewoner van een zorgcentrum toont dat er kennelijk wel open over gesproken kan worden maar dat er toch een gevoel is van ‘ze maken zich ervan af, door er een beetje gein over te maken”. We herkennen hier het probleem dat ook de zorgverlener worstelt met allerlei vooroordelen;
5. Uitgangspunt is dat de plek waar een bewoner feitelijk woont, een plek is waar de zorgverlener in feite geen enkele zeggenschap over heeft als het om seks gaat.
Zelfs bij dementie…
Het cliëntperspectief is weinig belicht in onderzoek naar intimiteit en seksualiteit en dat is in dit psychogeriatrie onderzoek veel beter aan de orde gekomen, stelt Tineke Roelofs, psycholoog Schakelring, onderzoeker Tranzo / Tilburg University.
Uit interviews met mensen met dementie en waar mogelijk ook met de echtgenoten, bleek een divers beeld: van een afgesloten hoofdstuk tot dezelfde verliefdheid alsof ze nog 17 jaar zijn.
Nu een video met Dr. Tuuli Kukkonen met als titel ‘Still Going Strong: Sexuality in Older Adults’
Een bekend beeld…
Alweer wordt duidelijk dat het beeld van ouderen en seks een beeld is waarbij men zich liever geen gedachten bij vormt en eerder tot een soort afkeurende houding leidt. In feite is in de ogen van velen de periode waarbij mensen seksueel actief zijn, enorm begrensd. Er dringt zich een beeld op waarbij we het eigenlijk na een korte periode ‘niet meer doen’.
Enkele conclusies
1. Interessant is het gegeven dat vrijwel niemand het onderwerp seks bespreekt in de periode dat men gemiddeld genomen geen kinderen meer heeft/krijgt. Veel artsen ervaren het ook als niet gepast om dit onderwerp in een gesprek aan te reiken;
2. De Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) stelt:
Seksuele gezondheid vereist een positieve en respectvolle benadering van seksualiteit en seksuele relaties, zoals evenals de mogelijkheid om plezierige en veilige seksuele ervaringen te hebben, vrij van dwang, discriminatie en geweld. (WHO, 2006a);
3. Een goed seksleven is – zo blijkt uit onderzoek – ook in het algemeen van belang voor onze gezondheid en ons gevoel om gelukkig te zijn. Tegen deze achtergrond zou het bespreken van het onderwerp uit de taboesfeer gehaald moeten worden. Het onderwerp mag ook geplaatst worden vanuit de overtuiging dat een meer actief seksleven ook een gezonder leven voor senioren betekent.
Feiten die uit onderzoek blijken
1. 50% van de groep van 75 – 85 is nog steeds seksueel actief (minstens 2 – 3 keer per maand);
2. Er wordt meer en meer onderzoek gedaan naar de vraag waarom seks als erg fijn wordt ervaren en het blijkt dan te gaan om zaken als: bijzonder gevoel om met elkaar te zijn, ervaren van intimiteit, het gevoel om authentiek zijn, het je kwetsbaar kunnen opstellen;
3. Opvallend genoeg is de beleving van seks niet verschillend als we verschillende leeftijdsgroepen met elkaar vergelijken.
Een waarschuwing
Als je veel video’s laat zien over “seks uit de taboesfeer halen” en “hoe belangrijk ‘goede seks is” zal al snel een beeld kunnen ontstaan van “zo moet dat dus”. Daarmee voelt de groep voor wie seks niet meer zo belangrijk is zich misschien ongemakkelijk. Dat is persoonlijk voor iedereen.
Opdracht
Hoe ervaar je bovenstaande informatie?
Zou het een aanleiding kunnen zijn om bijvoorbeeld met de huisarts een gesprek aan te gaan?
Heb je het idee dat je dit met je huisarts zou kunnen bespreken?
Of ervaar je dat je geen echt seksleven meer hebt en dat je daar tevreden mee bent?