Sergej Diaghilev
Inleiding
bezieler van de avant-garde
Introductie
Sergej Diaghilev (1872 – 1929), ‘de duivel in persoon’ (Cocteau), ‘die vreselijke en innemende man’ (Debussy), ‘een magiër, een tovenaar’ (Poulenc) – diverse kwalificaties voor een man wiens unieke karakter en tomeloze ambitie de Europese cultuur in beroering bracht.
Diaghilevs grootste verdienste was de oprichting van de vermaarde Ballets Russes in 1909. De producties van deze organisatie zorgden voor een ware artistieke revolutie in de vroege twintigste eeuw. Door zich te verbinden met kunstenaars als Picasso, Cocteau, Derain, Braque en Matisse en componisten als Stravinsky, Prokofjev en Debussy, werd zijn dansgezelschap een platform en laboratorium van de avant-garde. En niets heeft meer betekend voor het prestige en de verspreiding van die avant-garde in Europa dan Diaghilevs Ballets Russes.
Met Diaghilev als hoofdpersoon, zoals beschreven door de slavist Sjeng Scheijen in zijn bejubelde biografie uit 2009, wordt in deze cursus een beeld geschetst van de veelkleurige Russische en Europese artistieke bewegingen tussen 1896 en 1929.
Diaghilev, een leven voor de kunst
Onze cursusleider Bart Jan de Graaf geeft aan dat het boek “Diaghilev, een leven voor de kunst”, voor hem de duidelijke leidraad was voor deze cursus. Het boek zal een enorme impact hebben. In het bekende programma “De wereld draait door” van Matthijs van Nieuwkerk zien we een interview met de auteur Sjeng Scheijen.
Hij spreekt hier over het totaal onverwachte succes van dit boek. Aan de andere kant moeten we beseffen dat Diaghilev een enorme impact heeft gehad op de cultuur in Europa en dat er nog weinig over hem geschreven was. Opvallend genoeg had hij die impact niet als artiest, bijvoorbeeld als musicus, componist of choreograaf (zoals velen denken), maar als impresario. In die zin kun je zijn functie ook vergelijken met die van Joop van de Ende. Diaghilev bracht schitterende producties die het Parijse publiek in verrukking brachten en omdat Parijs in die tijd het cultureel centrum van Europa was, raakte hij de Europese cultuur.
Een korte bespreking van het boek
Het boek van Sjeng wordt o.a. besproken in het programma “Uitgelezen”. Uitgelezen is een levend boekenprogramma vóór en dóór lezers waarin gastvrouw Fien Sabbe samen met de panelleden Jos Geysels (Minister van Staat), Chantal Pattyn (Klara) en Peter Buwalda (auteur) drie (recente) boeken bespreken. Het eerste deel gaat over onze hoofdpersoon. Het is een goede inleiding voor onze cursus.
Onze cursusleider: Bart Jan de Graaf
Deze cursus is gebaseerd op een reeks voordrachten van Bart Jan de Graaf.
Drs. Bart Jan de Graaf is afgestudeerd als historicus aan de Universiteit Utrecht, met als specialisatie ‘cultuur- en ideeëngeschiedenis vanaf de Verlichting’.
In 2012 ben ik begonnen met het aanbieden van cursussen cultuurgeschiedenis.
De cursussen werden goed bezocht en enthousiast ontvangen. In de metamorfose van de wereld werd aan de hand van vijf thema’s (tijd, ruimte, onttovering, onderbewustzijn en massacultuur) een beeld geschetst van de grote veranderingen die zich voordeden in het tijdperk van de Industriële Revolutie.
Bart Jan is een geweldig spreker. Door corona ontstond er de behoefte om zijn colleges ook online aan te bieden. Daar maken we nu gebruik van.
Bij ieder onderwerp bieden we een selectie van zijn online-lezingen aan. Wie alle lezingen over een bepaald onderwerp wil volgen, kan het beste zijn website raadplegen:
Duur en moeilijkheidsgraad
Bij onze cursussen wordt er nooit vanuit gegaan dat je al over bepaalde voorkennis moet beschikken. Ze zijn dus voor iedereen geschikt ongeacht de gevolgde vooropleiding. Soms bieden we Engelse video’s van YouTube aan waarbij we alleen video’s tonen die ook in het Nederlands ondertiteld kunnen worden.
Of de inhoud aanspreekt en of je de inhoud niet te moeilijk vindt, blijkt al direct bij de eerste onderwerpen.
Deze cursus kan in 2 -3 uur worden gedaan. In sommige lessen wordt ook aan de hand van links aangegeven hoe je je verder kunt verdiepen. In dat geval kan zo’n cursus vele uren duren…. maar het zijn dan wel erg genoeglijke uren!
