Impressionisme
Inleiding
Een bijzondere vorm van een cursus
Een leerquiz is een bijzondere vorm van een cursus. Bij de leerquiz begint iedere les met een vraag. We geven dan niet alleen aan wat het juiste antwoord is, maar in een volgend gedeelte vertellen we ook meer over dat ‘ juiste antwoord’. Het is een leuke manier om veel over een bepaald onderwerp te leren.
De leerquiz heeft nog een bijzonder kenmerk: er zijn steeds 10 vragen. Dat maakt het geheel ook erg overzichtelijk: 10 vragen komen overeen met 10 lessen.
Het woord “Impressionisme”
Hier zien we het schilderij ‘Impression, soleil levant’ (impressie van de opkomende zon, 1872) van Claude Monet. De kunstcriticus Louis Leroy presenteerde een satirisch kritiek op het schilderij. Leroy, vond dat het werk eigenlijk niet af was, en schreef zijn kritiek onder de titel: “De tentoonstelling van de impressionisten”. Hierbij refereerde hij aan het woord impression van de titel van dat schilderij.
Een andere kunstcriticus (Montifaud) had het over een werk van een scholier die voor het eerst wat met verf zit te kliederen. Uiteindelijk leidde de titel “tentoonstelling van de impressionisten” tot het hanteren van de naam impressionisten voor deze nieuwe kunststroom. Doorgaans wordt de periode 1860 – 1900 als de periode van het impressionisme gezien, met als bloeiperiode: 1874 tot 1886.
Een stijl die ontstaat omdat men op een andere stijl was uitgekeken
Nu kijken we misschien wat vreemd aan tegen een dergelijke kritiek maar als we weten dat deze stijl volgt op een stijl waar schilderijen als ging het om foto’s, een zo nauwkeurig mogelijk beeld moesten weergeven, dan begrijpen we de kritiek.
De stijl waarnaar we refereren staat bekend onder de naam “realisme”.
Natuurlijk konden personages daarbij in verzonnen taferelen zijn opgenomen, maar allereerst werd de kwaliteit toch beoordeeld aan de hand van het meesterschap waarmee een realistisch beeld werd getoond. Het hier getoonde portret uit 1852 is van de Franse schilder Jean Louis Ernest Meissonier.
Ieder jaar was er in Parijs een Salon waar schilders hun werken konden poseren, Meissonier had grote invloed op wat er in de Parijse salon gepresenteerd mocht worden. Uiteraard moest het dan gaan om schilderijen met realistische weergaven.
Opkomst van de fotografie
Het is aardig om te bedenken dat dit ook de tijd is waarin de fotografie met een opmars begint.
In 1826 wordt de eerste foto gemaakt door de Fransman Joseph Nicéphore Niépce.
In 1836 wordt vervolgens een nieuw fotografisch proces gepresenteerd door een andere pionier van de fotografie. Het gaat om Louis Daguerre, ook een Fransman. Hij wist de kwaliteit van de fotografische afdruk sterk te verbeteren. Met de uitvinding van de fotografie ontstaat er een nieuwe situatie met betrekking tot het vastleggen van de realiteit. We kunnen ons voorstellen tot wat voor discussies het kunnen fotograferen onder schilders heeft geleid. In ieder geval gebruikte men soms ook naaktfoto’s als vervanging van het poseren van naaktmodellen.
Op de site van okv.be lezen we:
De fotograaf ]acques-Antoine Moulin maakte fotografische naaktstudies van vrouwelijke modellen. Deze ‘studies naar natuur’ die de leerlingen van de academie gebruikten, werden in 1851 door het assisenhof van de Seine als pornografisch bestempeld.
De auteur werd veroordeeld. Het jaar daarop schonk hij deze foto’s aan de keizerlijke bibliotheek onder de vermelding van ‘Etudes photographiques’. Ook Eugène Delacroix realiseerde in 1855 naaktstudies op basis van foto’s van Eugène Durieu.
Op de afbeelding zien we het fototoestel van Niépce en een zeldzame foto: op het dak van de fotograaf (1826).
Vrijwel niets meer in te herkennen
Hier zien we een expressionistisch schilderij van de bekende Nederlandse kunstenaar Karel Appel (1921 – 2006 ). Dit werk met de naam “Femmes, enfants, animaux” maakte Karel Appel in zijn eerste jaar in Parijs (1950). Typerend voor het werk van Appel is dat in de abstracte vormen nog steeds figuren te herkennen zijn. Ook dit kleurrijke schilderij zit vol gezichten van dieren en kinderen. Maar daar plaatsen we wel de opmerking bij, dat je dan heel goed moet kijken om die gezichten te herkennen. Het meest opvallende is, dat juist niets meer te herkennen is in combinatie met het gebruik van die felle kleuren.
Duur en moeilijkheidsgraad
Bij een leerquiz wordt er nooit vanuit gegaan dat je al over bepaalde voorkennis moet beschikken. Ze zijn dus voor iedereen geschikt, ongeacht de gevolgde vooropleiding.
Een leerquiz kan binnen een uur worden gedaan. In de lessen wordt ook aangegeven hoe je je verder kunt verdiepen. In dat geval kan zo’n cursus vele uren duren…. maar het zijn dan wel erg genoeglijke uren!
