Geschiedenis van de vrouwenbeweging
Inleiding
Wat is een leerquiz?
Een leerquiz is een bijzondere vorm van een cursus. Bij een leerquiz begint iedere les met een vraag. We geven dan niet alleen aan wat het juiste antwoord is, maar in een volgend gedeelte vertellen we ook meer over dat ‘antwoord’. Kortom een leerquiz is een bepaalde vorm van een cursus waarmee je in korte tijd veel over een bepaald onderwerp kunt leren.Â
De leerquiz heeft nog een bijzonder kenmerk: er zijn steeds 10 vragen.
Dat maakt het geheel ook erg overzichtelijk.
Soms zullen de vragen eenvoudig zijn, maar er zijn ook lastige vragen bij. Wees niet bang als je het antwoord niet weet. Daar wordt je echt niet op afgerekend. Je moet de vraag vooral zien als een start van een bepaald onderwerp.
Waar gaat deze cursus over?
Het onderwerp van deze leerquiz is de geschiedenis van de vrouwenbeweging.
Hiernaast zie je een affiche van de Vereniging voor Vrouwenkiesrecht uit 1918. Bijna 70 jaar daarvoor zien we in Amerika de eerste feministische golf ontstaan. De hierbij betrokken activisten keerden zich keerden tegen de slavernij en de ongelijke positie van de vrouw.
Op de site gendergeschiedenis.nl (zie bron) lezen we:
In 1848 leidde dit tot de eerste vrouwenrechten-conferentie, de Seneca Falls Convention. Daar werd de Declaration of Sentiments ondertekend. Dit was een ferm en zeer controversieel pleidooi van hoofdauteur Elizabeth Cady Stanton (1815-1902) voor gelijke rechten voor vrouwen. Stanton pleitte onder andere voor het kiesrecht, het recht op onderwijs en werk en het recht van getrouwde vrouwen op een eigen inkomen en bezit. De verklaring veroorzaakte grote opschudding en maakte Stanton in een klap bekend.
In Nederland zien we vooral rond het begin van de twintigste eeuw een strijd ontstaan om het vrouwenkiesrecht te erkennen.Â
Een geschiedenis
De geschiedenis van de vrouwenbeweging is uiteraard een geschiedenis die door vrouwen wordt ingevuld. In deze cursus zullen we veel vrouwen ontmoeten die een belangrijke rol hebben gespeeld. Laten we er 3 in deze inleiding noemen. Belle van Zuylen, Mary Wollstonecraft en Aletta Jacobs.Â
Belle van Zuylen is de eerste die we hier noemen. Het opvallende is dat we Belle van Zuylen niet kunnen koppelen aan een vrouwenbeweging. Maar een bekende spreuk van haar ‘Ik heb geen talent voor ondergeschiktheid’ raakt de kern van de vrouwenbeweging. Het gaat immers om het bereiken van maar één doel: weg ondergeschiktheid en 100% gelijkwaardigheid.
De enige vrouw die we in deze cursus behandelen die niet uit Nederland komt is Mary Wollstonecraft. We doen dat omdat ze duidelijk de grondlegger is van de vrouwenbeweging in Europa.Het gaat ons allereerst om haar “Vindication of the Rights of Woman (1792)” waarin ze stelt dat vrouwen niet van nature inferieur zijn aan mannen, maar dat dit beeld alleen zo overkomt omdat ze geen opleiding hebben en dat is dan weer het gevolg van het feit dat onderwijs aan vrouwen onthouden wordt.
Dan de eerste doorbraak in Nederland: Aletta Jacobs mag op een universiteit afstuderen (1878). Overigens na toestemming van Thorbecke. We maken nu weer een stap van bijna 40 jaar!
In 1918 wordt een herkiezing van de kieswet voorgesteld en het voorstel wordt in 1919 aangenomen.Â
In het oorspronkelijke artikel in de wet (dus nog voor die aanpassing) werd er overigens geen onderscheid gemaakt tussen mannen en vrouwen. Mochten vrouwen dan echt deelnemen aan het politieke debat?
Nee hoor, kijk maar eens naar de korte samenvatting (RTL-nieuws) en verbaas je!
Een tweede feministische golf
In deze cursus besteden we natuurlijk ook aandacht aan die tweede zogenaamde feministische golf. We denken dan aan personen als een Joke Smit en actiegroepen als de Dolle Mina’s. Het is vermakelijk om te zien hoe een idee om tot ludieke acties te komen, in feite het uitgangspunt van de Dolle Mina’s, zo snel aansloeg.
Het ging allemaal zo snel snel dat zelfs de Dolle Mina’s niet meer wisten hoe ze verder moesten. Een rapportage uit de NPS/VPRO-serie ‘Andere tijden’ laat het allemaal nog eens zien. Die rapportage wordt in de betreffende les over de Dolle Mina’s getoond.
Nog steeds
Het opvallende is dat de strijd rond het vrouwenkiesrecht nu meer dan een eeuw achter ons ligt, maar dat de vrouwenbeweging nog steeds bestaat. Waarom? Kijk bijvoorbeeld eens naar de topbesturen van grote bedrijven: mannen domineren hier. Kijk naar regeringen. Iedere regering weet hoe belangrijk het is dat een regering uit zowel mannen als vrouwen moet bestaan, maar de werkelijkheid toont dat de mannen nog steeds het grootste deel uitmaken.
Wel eens van de uitdrukking ‘het glazen plafond’ gehoord. De uitdrukking geeft aan dat er kennelijk een plafond is van glas (je kunt het niet zien maar het is er wel). Het gaat om het plafond dat vrouwen kennelijk tegenhoudt bij het verwerven van een hogere positie.
Geschiedkundig gezien kennen we een eerste en een tweede feministische golf. Die beide golven komen in onze cursus uiteraard aan de orde. De cursus richt zich overigens – zoals de titel al aangeeft – vooral op de geschiedenis van de vrouwenbeweging in Nederland. Misschien denk je dat het bij onze zuiderburen op bijna gelijke wijze is gegaan. Fout, in België duurde het nog tot 1948 voordat de vrouwen mochten stemmen bij de nationale verkiezingen! Dat heeft voor een deel ook te maken met de verschillen in cultuur tussen België en Nederland. We zullen er nu niet dieper op ingaan. Wil je er meer over weten? Gebruik dan onderstaande bron.
Duur en moeilijkheidsgraad
Bij een leerquiz wordt er nooit vanuit gegaan dat je al over bepaalde voorkennis moet beschikken. Ze zijn dus voor iedereen geschikt, ongeacht de gevolgde vooropleiding. Ze zijn ook opgesteld voor het brede publiek om zo op aangename wijze met interessante onderwerpen kennis te maken.
Deze leerquiz kan binnen een 2 tot 3 uur worden gedaan. In sommige lessen wordt ook aan de hand van links aangegeven hoe je je verder kunt verdiepen. In dat geval kan zo’n cursus vele uren duren….
maar het zijn dan wel erg genoeglijke uren want één ding is zeker; de geschiedenis van de vrouwenbeweging is een uitermate boeiende geschiedenis!
Start nu met de cursus.