Rouwverwerking
Les 3
Hulp bieden
Hulp bieden
Veel informatie die we in de voorafgaande lessen zijn tegengekomen, zijn natuurlijk ook van belang voor degene die anderen tijdens het rouwproces willen helpen.
Laten we eerst constateren dat familie en bekenden meestal al uit zichzelf komen om hulp te bieden. En die mensen zijn niet opgeleid om hulp te verlenen en dat hoeft natuurlijk ook niet. Als we tegen iedereen die je wil ondersteunen zouden zeggen: “Ga eerst maar eens een cursus Helpen bij rouwverwerking volgen”, dan blijven er niet zoveel mensen meer over om te helpen.
Dat is natuurlijk onzin, maar dat neemt niet weg dat er altijd mensen zijn die meer over het onderwerp willen weten.
De volgende video van de Volkskrant geeft al een mooi (direct) houvast. Wil je de volledge video zien dan kun je de link gebruiken.
Overigens hebben we een hier een foto opgenomen die ook over hulp gaat. Ook gewone ondersteuning bij allerlei dagelijkste werkzaamheden is van belang. Het hoeft niet altijd om ‘moeilijke gesprekken’ te gaan!
Wat leert de video?
De video leert ons dat:
Belang van aandacht
Vrijwel iedere vorm van aandacht wordt op prijs gesteld. We denken dan aan het eerste stuk waarbij iemand een stukje cake bracht. Zo’n eenvoudig gebaar geeft aan ‘ik ben er voor je’. En zo’n attentie is ook niet opdringerig. Als iemand daarna wil praten kan dat, maar hoeft niet. Soms denken mensen ‘laat ik maar even niets van me horen zodat …. tot rust kan komen’. Dat is misschien wel begrijpelijk maar elke keer weer blijkt hoeveel mensen die rouwen die warme belangstelling op prijs stellen.
Kunnen praten
De persoon in het volgende fragment zegt ‘ik merkte bij mezelf dat praten de beste manier was om ermee om te gaan’. Sterker nog, in alle andere fragmenten va de video komt de mogelijkheid om met andereN te kunnen spreken als de belangrijkste mogelijkheid van ondersteuning naar voren. Psychologisch gezien is dat ook eenvoudig verklaarbaar: praten houdt immers in dat je contact hebt met een ander en juist dat compenseert het eerste gevoel bij rouw, namelijk dat je niet meer met die dierbare kunt praten!
Ook de oudere man stelt dat het voor hem zo belangrijk is…. misschien is het wel vervelend dat ik steeds weer met mijn verhaal kom… maar ik merk hoe belangrijk het voor me is.
De site ‘alles over de dood”
De volgende video is een deel van de site ‘alles over de dood”. Dit is een site waarin allerlei zaken die met het overlijden van iemand te maken hebben, verder worden toegelicht. De site is met steun van allerlei belangrijke organisaties tot stand gekomen.
Het taalgebruik is erg eenvoudig. Hier een deel van de site waarin ook nog eens in eenvoudige bewoordingen wordt ingegaan op wat rouwen inhoudt.
Empathie is de basis voor ieder goed gesprek
Bij ieder gesprek speelt empathie een grote rol. Voor velen is dat misschien een onbekend begrip.
Empathie wil zeggen dat je goed kunt verplaatsen in de gevoelens en de gedachtegang van anderen.
Als je dat goed kunt, kun je bepaalde antwoorden die gegeven worden ook beter plaatsen. En evenzo, als je goed kunt inschatten wat de gevoelens bij een ander zijn, kun je beter aanvoelen wat je tegen die ander kunt zeggen. Daarmee kun je grote fouten voorkomen. Als je je echt wil verdiepen in het onderwerp kun je onderstaande link gebruiken.
We geven nu een eenvoudig voorbeeld.
Een voorbeeld
Mevrouw A leeft intens mee met Meneer B die zojuist zijn vrouw heeft verloren. Ze denkt vanuit haar eigen emotie en geeft die direct weer zonder er bij na te denken hoe haar mededeling (woorden) zouden kunnen overkomen (zou kunnen overkomen = empathie). Ze zegt:
Ach wat erg voor u, nu heeft u ook geen fijne gesprekspartner meer, ik heb dat ook gehad toen ik mijn man verloor, dat is echt erg hoor!
Natuurlijk, mevrouw A meent het goed maar wat ze zegt is niet opbeurend en zal door meneer B nu niet als een gebaar van medeleven worden opgevat. Bovendien maakt mevrouw B een fout die velen maken… ze betrekken de toestand direct op zichzelf
Een klassieke fout
Nog een klassieke fout
Er zijn mensen die voortdurend reageren op iets wat de ander zegt.
Ze luisteren vooral of ze iets in wat de ander zegt tegenkomen, om daar direct zelf op door te gaan: ik heb ook….
Dat is echt een enorme fout!
Het belang van goed kunnen luisteren
Luisteren
Luisteren staat aan de basis van elke communicatie en het is dan ook te begrijpen dat er veel onderzoek is gedaan naar de vraag ‘hoe je goed kunt luisteren’. Daarbij komen altijd de volgende punten aan de orde:
- laat de andere uitpraten en kom niet met je eigen verhalen;
- wees niet bang voor stiltes, want die leveren vaak een goed vervolggesprek op;
- herhaal af en toe wat er gezegd is (samenvatten) om zo ook duidelijk te maken dat je echt oppikt wat er gezegd wordt;
- probeer af en toe door te vragen.
We sluiten deze les nu af met een hele fraaie documentaire over het belang van luisteren. Bij de video op YouTube treffen we de volgende tekst aan:
Wat is een luisterend oor en waarom zijn luisterende oren zo belangrijk in de samenleving? Voor Sensoor de landelijke luisterlijn vertelt Corine Jansen (NLluistert) wat 10 jaar onderzoek naar écht luisteren haar heeft gebracht en geleerd.
Opgave
Probeer voor jezelf een inschatting te maken of luisteren in combinatie met het voeren van een goed gesprek je goed afgaat.
Maak eventueel gebruik van de cursus ‘Verbeter je contacten’.